Δελτίο Τύπου
Η Ελλάδα στην Πρωτοπορία της Πράσινης Ναυσιπλοΐας: Η πρώτη έκθεση για την Πυρηνική Ενέργεια στη Ναυτιλία από το Ινστιτούτο Πολιτικής «Δέον»
Επικοινωνία: Θεοδώρα Καχριμανίδη
Email: media@deonpolicy.org
Βοστώνη, 26 Ιουνίου, 2025 — Σε μία εποχή όπου η παγκόσμια ναυτιλία αναζητά βιώσιμες λύσεις για να πετύχει τους στόχους απανθρακοποίησης, το Deon Policy Institute παρουσιάζει μια πρωτοπόρα έκθεση με τίτλο «Πυρηνική Ενέργεια στη Ναυσιπλοΐα: Μια Νέα Τεχνολογική Επανάσταση και ο Ρόλος της Ελλάδας». Η έκθεση, που συνυπογράφεται από τους Γ. Λάσκαρη, Ι. Κουράση, Σ. Χειρδάρη και Α. Πλατιά, με την ερευνητική επιμέλεια της Α. Ξύδη, παρουσιάζει σε βάθος τις εμπορικές εφαρμογές της πυρηνικής ενέργειας στην ναυσιπλοΐα — από τους Μικρούς Αρθρωτούς Αντιδραστήρες (SMRs) έως τους Πλωτούς Πυρηνικούς Σταθμούς Παραγωγής Ενέργειας (FNPPs) — την τεχνολογική ετοιμότητα, το κόστος, το ρυθμιστικό πλαίσιο, καθώς και τον πιθανό ρόλο της Ελλάδας.
Κυριάκος Μητσοτάκης © EPA/CHASIALIS VAIOS
Η ανάγκη ενεργούς εμπλοκής σε αυτή τη διεθνή δυναμική έχει αρχίσει να διατυπώνεται και στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πρόσφατη τοποθέτησή του στο συνεδρίο «Financial Times and Kathimerini Energy Transition Summit: East Med & South East Europe, τόνισε ότι «πρέπει [..]να εξετάσουμε κατά πόσον η πυρηνική τεχνολογία είναι μία επιλογή για τη ναυτιλία σε έναν ορίζοντα 10-15 ετών από τώρα
Σύμφωνα με την έρευνα, η πυρηνική ενέργεια χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1950 σε στρατιωτικά και ερευνητικά πλοία, ενώ τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται ως μια πιθανή λύση για την απανθρακοποίηση της εμπορικής ναυτιλίας.
Αθανάσιος Γ. Πλατιάς
Kράτη όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και η Νότια Κορέα επενδύουν ενεργά σε πυρηνικές εμπορικές εφαρμογές, κορυφαίοι παγκόσμιοι παίκτες όπως η Maersk, η NYK Line και η Hyundai KSOE εργάζονται ήδη πάνω σε σχέδια για πυρηνοκίνητα πλοία, ενώ αναπτύσσονται ραγδαία και νεοβλαστοί τεχνολογίας.
«Πρόσφατα έχει αυξηθεί κατακόρυφα το ενδιαφέρον για την πυρηνική ενέργεια, ώστε να μπορούμε να μιλάμε πλέον για «πυρηνική αναγέννηση», είπε ο Αθανάσιος Γ. Πλατιάς, Καθηγητής Στρατηγικής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Συνεχίζοντας, ανέφερε πως «Αυτό αποτυπώνεται στην αύξηση του ενδιαφέροντος για την πυρηνική ενέργεια σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η τεχνολογική επανάσταση στην πυρηνική βιομηχανία καθιστούν εφικτή την ταυτόχρονη επίτευξη ενεργειακών, οικονομικών και περιβαλλοντικών στόχων όπως η ενεργειακή ασφάλεια, η βιώσιμη ανάπτυξη και η από-ανθρακοποιηση». «Η τεχνολογική επανάσταση», τόνισε, «αγγίζει και τις θαλάσσιες μεταφορές όπου η Ελλάδα, ως κορυφαία ναυτιλιακή δύναμη, μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην πράσινη μετάβαση προς την χρήση της πυρηνικής ενέργειας στην ναυσιπλοΐα».
Ιωάννης Κουράσης
Η έκθεση παρουσιάζει τα πυρηνοκίνητα εμπορικά πλοία ως μια πιθανή βιώσιμη λύση για την ναυτιλία καθώς προσφέρουν υψηλότερες ταχύτητες, αυξημένη χωρητικότητα, αυτονομία έως και 20 ετών χωρίς ανεφοδιασμό και μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Παρά το υψηλό αρχικό επενδυτικό κόστος, η έκθεση τεκμηριώνει ότι το συνολικό κόστος μπορεί να είναι αποδοτικότερο κυρίως για τα μεγαλύτερα είδη πλοίων (όπως Ultra Large Crude Carriers, Ultra Large Container Vessels) λόγω της εξοικονόμησης καυσίμων.
Η μελέτη αναδεικνύει επίσης τις πιθανές χρήσεις των πλωτών πυρηνικών σταθμών: από την ηλεκτροδότηση λιμένων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων έως την παραγωγή πράσινων καυσίμων (υδρογόνο, αμμωνία, μεθανόλη), την αφαλάτωση και την υποστήριξη data centers.
Σύμφωνα με τον Ιωάννη Κουράση, επικεφαλή Πυρηνικό Μηχανικό στην Εταιρεία CORE POWER, «Η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει και να επωφεληθεί από μια θέση στο παγκόσμιο τραπέζι της πυρηνικής ενέργειας. Οι πλωτοί πυρηνικοί σταθμοί που αναπτύσσουμε στην CORE POWER είναι μια επιλογή που αξίζει να εξεταστεί σε μια τέτοια ενεργειακή μετάβαση. Τα μελλοντικά πυρηνικά πλοία παρέχουν μια μακροχρόνια ανταγωνιστική λύση για τους εφοπλιστές μας.»
Σπύρος Χειρδάρης
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο θεσμικό πλαίσιο. Παρά τις προκλήσεις, η δημιουργία διεθνών πρωτοβουλιών (NEMO, ATLAS, κατευθυντήριες γραμμές ABS) και η ανάγκη εκσυγχρονισμού του Κανονισμού A.491(ΧΙΙ) του Διεθνή Ναυτιλιακού Οργανισμού ΙΜΟ δημιουργούν παράθυρο ευκαιρίας για την παγκόσμια ναυτιλιακή κοινότητα.
Η ασφάλεια επίσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μελέτης. Οι τεχνολογίες νέας γενιάς διαθέτουν παθητικά συστήματα, μικρές ζώνες έκτακτης ανάγκης και χαμηλές απαιτήσεις χειρισμού, ενώ η συμμόρφωση με τις διεθνείς συνθήκες για μη διάδοση και διαχείριση αποβλήτων θεωρείται δεδομένη.
Σύμφωνα με τον Σπύρο Χειρδάρη, Διευθυντή του Παγκόσμιου Κέντρου Ναυτικών Συστημάτων (Global Ship Systems Center) του Αμερικανικού Νηογνώμονα (American Bureau of Shipping - ABS), «Η θέσπιση ενός σύγχρονου πλαισίου κανονισμών είναι θεμελιώδης για την ασφαλή προσαρμογή της εμπορικής ναυτηλίας στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Γεώργιος Λάσκαρης
Τέλος γίνεται και αναφορά στην θέση της Ελλάδας ως πιθανά σημαντική σε αυτή τη νέα ενεργειακή πραγματικότητα. Με το 20% του παγκόσμιου στόλου σε DWT, αναπτυσσόμενη ναυπηγική ικανότητα και ενεργή διπλωματία στους διεθνείς οργανισμούς, η Ελλάδα μπορεί να πρωτοστατήσει στη διαμόρφωση του ρυθμιστικού και επιχειρησιακού πλαισίου της πυρηνικής ναυσιπλοΐας. Το ενδιφέρον του διεθνούς οργανισμού ναυτηλίας (ΙΜΟ), όπως και η πρόσφατη επίσκεψη του επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Rafael Grossi στην Αθήνα για να συζητήσει με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, αναδεικνείουν τη σημασία του ελληνικού ρόλου στην παγκόσμια διαμόρφωση πλαισίου για πυρηνικά πλοία.
Ο Πρόεδρος του Deon Policy Institute και πυρηνικός φυσικός, Γεώργιος Λάσκαρης επισημαίνει ότι «Σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον λόγω των γεωπολιτικών συγκρούσεων και της παγκόσμιας προσπάθειας για απανθρακοποίηση, η κυριαρχία της Ελλάδας στην θάλασσα πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού και να ενισχυθεί έτι περαιτέρω αφού τουλάχιστον το 7% του Ελληνικού ΑΕΠ και 150,000 καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας προέρχονται από δραστηριότητες συνδεόμενες άμεσα με την ναυτιλία. Η πυρηνική ενέργεια αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτή την διαδικασία απανθρακοποίησης.»
Η δήλωση του Έλληνα Πρωθυπουργού έρχεται να ενισχύσει αυτό το μήνυμα, επισημαίνοντας την ανάγκη για θεσμική προετοιμασία και ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας σε διακρατικές συμμαχίες για την πυρηνική ενέργεια.
Για το Deon Policy Institute
Το Deon Policy Institute, το οποίο ιδρύθηκε το 2023 από νέους Έλληνες της Διασποράς, είναι ένα ανεξάρτητο think tank που έχει ως στόχο να γίνει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της Διασποράς και των Ελλήνων διαμορφωτών πολιτικής, μέσα από εμπεριστατωμένες μελέτες και προτάσεις πολιτικής.